U pravcu jačanja aspiracija i prioriteta Jugoistočne Evrope u okviru izrade Regionalnog akcionog plana provedbe Konvencije o svjetskoj baštini, izvršene su konsultacije i aktivnosti izgradnje kapaciteta sa nacionalnim focal pointima odgovornim za provedbu Konvencije o svjetskoj baštini i Trećeg ciklusa periodičnog izvještavanja u Jugoistočnoj Evropi, u Kotoru, Crna Gora, od 24. do 25. oktobra 2023. godine.
Glavni cilj ove inicijative, koju zajednički organizuje UNESCO-ov Centar za svjetsku baštinu i Regionalni ured UNESCO-a za nauku i kulturu u Evropi u sklopu okviru Trećeg ciklusa periodičnog izvještavanja Konvencije o svjetskoj baštini Evrope i Sjeverne Amerike, je strukturisanje i konsolidacija podregije za doprinos Regionalnom akcijskom planu za Evropu i Sjevernu Ameriku. Predstavnik Zavoda za zaštitu spomenika, Robert Stergar dipl.ing.arh., stručni savjetnik za graditeljsko i arheološko naslijeđe, je aktivno učestvovao u radu.
Predstavljen je draft Regionalnog akcionog plana za Evropu i Sjevernu Ameriku, koji će biti predat Odboru za svjetsku baštinu na njegovom 46. zasjedanju 2024., i namijenjen je za usmjeravanje implementacije Konvencije u cijeloj regiji tokom sljedećih šest godina. Dokument je sastavljen na osnovu periodičnih izvještaja koje su podnijele države regije do 31. jula 2023., a bit će predstavljen u obliku nacrta na sastanku svih nacionalnih focal pointa u regiji, koje Centar za svjetsku baštinu organizira od 19. do 21. decembra 2023. u sjedištu UNESCO-a, te će se dalje razvijati nakon toga.
Ova je radionica važan korak u pripremi Regionalnog akcionog plana, koji bi trebao omogućiti da se prioriteti Jugoistočne Evrope u njemu pravilno reflektuju. U tu svrhu okupilo se preko 20 učesnika iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Bugarske, Hrvatske, Kipra, Grčke, Republike Italije, Malte, Crna Gore, Sjeverne Makedonije, Republike Moldavija, Rumunije, Srbije, Slovenije i Turske.
Radionica je bila prilika da se predstave dostupni alati za jačanje provedbe Konvencije o svjetskoj baštini od strane stručnjaka ICOMOS-a i ICCROM-a, te utvrde prioriteti u smislu izgradnje kapaciteta u Jugoistočnoj Evropi.
Organizatore su predstavljali, a ujedno vodili i moderirali dvodnevne aktivnosti:
- Berte de Sancristóbal, voditeljica Jedinice za Evropu i Sjevernu Ameriku, UNESCO-ov centar za svjetsku baštinu,
- Marije Liouliou, pridruženi programski stručnjak, Jedinica za Evropu i Sjevernu Ameriku, UNESCO-ov Centar za svjetsku baštinu,
- Leticia Leitao, UNESCO-va vodeća stručnjakinja za treći ciklus periodičnog izvještavanja u Evropi i Sjevernoj Americi,
- Ana Aleksova, ICCROM ekspert,
- Matteo Rosati, Jedinica za kulturu, Regionalni ured UNESCO-a za nauku i kulturu u Evropi,
- Siniša Šešum, voditelj Sarajevske antene Regionalnog biroa UNESCO-a za nauku i kulturu u Evropi.
